Knjaževac 19/09/2022
U današnjem društvu mediji predstavljaju jedan od najefikasnijih izvora informacija, koji je najčešće dostupan svima, dok se sa druge stane susrćemo sa činjenicom da ne živimo u idealnom svetu I da će vićina tabloida – medija učiniti skoro sve radi bolje prodaje.
Često se govori o zloupotrebi dece i kršenju prava deteta, kao i o neadekvativnom reagovanju nadležnih institucija kada dodje do kršenja prava dece, ali treba skrenuti pažnju i na nedovoljnu zainteresovanost društva za kršenja prava dece u medijima i njihove zloupotrebe u aktivnostima političkih organizacija.
Šta je zloupotreba dece u medijske i političke svrhe?
Kada se govori o zloupotrebi i kršenju prava dece u medijima, akcenat se najčešće stavlja na:
- Neadekvatno izveštavanje o deci – Mediji neretko u jasvnost plasiraju dečiji identitet i informacije o njihovom identitetu, koje se stavljaju na raspolaganje javnosti – što dodatno ugrožava decu u sredinu u kojoj žive; na ovaj način ruši se privatnost i dostojanstvo dece, pogotovo u slučajevima kada su ona žrtve, dok u slučajevima u kojima su deca izvršila određena kažnjiva dela ona se za ceo život obeležavaju kao nasilnici, kradljivci, itd;
- Iskorišćavanje dece u ekonomskoj propagandi – Deca se sve češće vide samo kao potrošači ili/i kao sredstvo zarade. Sve česšće se susrećemo sa velikim brojem komercijalnih firmi ali I medija koji iskorišćavaju decu kako bi zadobili pažnju svoje primarne ciljne grupe – odraslih;
- Problem prikazivanja scena i instruktivnog ponašanja kada su u pitanju opasni i nedolični oblici prikazivanja dece – uključivanje dece u programe koja ih seksualizuju/komercijalizuju pod prividom nuđenja mogućnosti za kreativno izražavanje – razna takmičenja i festivali; Kao i opasni sadržaji navodno prilagođeni deci – nuđenje neadekvatnih dijetetskih programa, suplemenata, aktivnosti, itd.
- Nedovoljan i neadekvatan sadržaj za decu – Televizije sa nacionalnom frekvencijom često ne poštuju pravila programiranja sadržaja – procenta programa za decu, kao i vremenski period emitovanja određenih programa koji nisu za decu; mnoge naslovnice novina nisu primerene deci, a na kioscima se nalaze upravo u visini njihovih očiju; potpuna obustava proizvodnje domaćeg obrazovnog i kulturnog programa za decu i porodicu ili adekvatnog zabavnog programa, itd;
- Izveštavanje o istupima političkih organizacija koje u svojim aktivnostima zloupotrebljavaju decu – Kada je reč o zloupotrebi dece u političke svrhe, najčešće se misli na: Situacije kada se deca uključe i upotrebe u aktivnostima koje nisu u njihovu korist, nego korist nekog drugog, bilo da je reč o pojedincu, ili stranci, koristoljublju, ili prestižu. Mnogi političari uključuju decu u svoje predizborne kao i promotivne aktivnosti, fotografišu se sa njima, objavljuju na društvenim mrežama, dok mediji to prenose u širu javnost, a sve to u cilju privlačenja pažnja odraslih i sticanje njihove naklonosti .
Zakonodavni okvir postoji i obavezuje da se ovakve i slične pojave spreče, ali se to ne dešava, jer tela koja bi trebalo da reaguju – ne reaguju adekvatno i pravovremeno. Iz tog razloga susrećemo se sa sve većim brojem dece koja su bilia ili jesu žrtve medija.
